
سرقت و کلاهبرداری اینترنتی – اگر در سالهای نه چندان دور، سارقان از دیوار مردم بالا میرفتند یا دست در جیب دیگران میکردند تا پولی را بدزدند، حالا در عصر ارتباطات و اینترنت، دست در جیب کردنها هم اینترنتی و از راه دور شده است؛ اگرچه هنوز هم جیببری و سرقت فیزیکی رواج دارد، ولی سرقت اینترنتی در سالهای اخیر، باعث از دست رفتن اموال بسیاری از مردم شده است.
سرقت اینترنتی شامل چه مواردی است؟
اگرچه نگهداری از اطلاعات حسابهای بانکی بخصوص رمز عابربانکها یک ضرورت فردی محسوب میشود، اما سارقانی هم هستند که با هک کردن حسابها یا با استفاده از سادهلوحی افراد و به دست آوردن رمز کارتها یا طرق دیگر اقدام به برداشت از حسابهای عابر بانک میکنند.
تا پیش از سال ۸۸ که قانون مبارزه با جرایم رایانهای به تصویب مجلس برسد، سرقتهای اینترنتی یا برداشتهای غیرقانونی از حسابهای بانکی تحت عنوان سرقت در محاکم بررسی و مجرمان نیز بر اساس قوانین مربوط به سرقت مجازات میشدند، اما با تصویب این قانون، فصل جدیدی در مبارزه و برخورد با جرایم اینترنتی باز شد.
در ماده ۱۳ قانون مبارزه با جرایم رایانهای که ناظر بر کلاهبرداری و سرقت اینترنتی است، آمده است: «هرکس به طور غیرمجاز از سیستمهای رایانهای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن دادهها یا مختل کردن سیستم وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند علاوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از ۲۰ تا یکصد میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»
بر اساس این ماده، اگر کسی به صورت غیرمجاز و غیرقانونی مبلغی از حسابی به حساب دیگر منتقل کند، چه این وجه برای خودش باشد و چه دیگران، از نظر قانون مجرم بوده و علاوه بر رد مال به صاحب آن، به حبس و جزای نقدی هم محکوم خواهد شد.
البته باید دقت کرد که این نوع از سرقت اینترنتی، متفاوت از کلاهبرداری با روش انتقال وجه از خودپرداز است. یکی از شیوههای رایج در کلاهبرداری، فریب افراد، کشاندن آنها بهپای خودپردازها، استفاده از سادهلوحی افراد و سپس انتقال وجه از حساب فرد به وسیله دستگاه خودپرداز است. این جرم، به واسطه فریب افراد با روشهای متقلبانه و بردن اموال آنها، یک نوع کلاهبرداری محسوب میشود و فارغ از سرقت اینترنتی است. لازم به ذکر است که مجازات کلاهبرداری در قانون، بین یک تا هفت سال حبس علاوه بر رد مال و جزای نقدی است.
جرائم مرتبط با سرقت داده موضوع فصل سوم قانون جرائم رایانه ای است. در این فصل که با عنوان سرقت و کلاهبرداری مرتبط با رایانه مشخص شده است، قانونگذار ربایش داده های متعلق به دیگری را مستوجب جریمه نقدی و در برخی موارد حبس یا هر دو مجازات دانسته است.